Inhoud:
Aanpak docenten
Een docent kiezen is een heel persoonlijke keuze. Je kan kijken naar de stijl van lesgeven, en de sfeer in de groep. Je kan ook kijken op de website van de docent om te zien of het gemaakte werk je aanspreekt. Om je op weg te helpen hieronder een korte beschrijving van de aanpak van elke docent.
Barbara Scholten
Barbara geeft twee verschillende cursussen creatief schrijven. Die voor volwassenen heeft een vaste kerngroep die zich in korte tijd intensief met verschillende opdrachten bezighoudt. Barbara vindt het belangrijk dat iedereen aardig is voor elkaar bij het beoordelen en er wordt ook veel gelachen. Een cursist vertelt dat ze na elke les verwonderd is “dat ik dat kan” wat wordt toegeschreven aan het enthousiasme van Barbara.
De tweede cursus is voor jongeren en geeft ze samen met Ellen Stoop. De jongeren krijgen geen huiswerk. Soms wordt in tweetallen geschreven en het voordragen en beoordelen gaat in kleine groepjes in plaats van klassikaal. Je leert bijvoorbeeld hoe je een verhaal meer vaart kan geven en het levendiger kan maken. Je leert ook dat het niet perfect hoeft te zijn, en het is fijn om gelijkgestemden tegen te komen.
https://barbarascholten.nl
Britt van Dam
Britt geeft lessen aan volwassenen en aan kinderen. Bij haar kan je leren schilderen op zijde. Het resultaat kan je verwerken in je eigen kledingontwerpen of voor het maken van kaarten. Voor alle verschillende technieken kan je bij haar terecht zoals o.a. bewerken met was, stempelen, cyanotype, serti en Arashi. Dit is een Japanse techniek om patronen op de stof voor zijde kimono’s te maken.
Ook organiseert Britt kinderfeestjes met diverse thema’s bij KunstLokaal SAKB, en is ze coördinator Jeugd. Naast kinderfeestjes geeft ze de cursus Meestermakers, waarin kinderen zich laten inspireren door grote kunstenaars en zelf een meesterwerk creëren met diverse materialen. Het is een speelse, leerzame en creatieve ervaring die ze met veel plezier begeleidt.
https://www.b-silk.nl
Charlotte de Graaf
In de Kinderateliers van Charlotte mogen jonge kinderen zelf vormgeven en experimenteren met verschillende materialen. Ze krijgen de ruimte om zich vrij of anders te uiten. Charlotte streeft naar een evenwicht tussen deze vrije expressie en het aanleren van de basistechnieken van het tekenen, boetseren, schilderen.
Charlotte werkt graag met de seizoenen, onderbouwt haar lessen regelmatig met een verhaal en gebruikt ook materialen die anders weggegooid zouden worden. Haar leerlingen zijn enthousiast en ze hebben er telkens weer zin in, bijvoorbeeld om toverballen te maken.
Charlotte vindt het leuk om samen te leren, samen te ontdekken, en elkaar te inspireren. Ze vindt het belangrijk dat het gezellig is en dat de kinderen zich veilig voelen. Dat ze lekker in hun creatieve bubbel kunnen zitten. Terwijl de kinderen uitgedaagd worden, ervaren ze een verbinding met elkaar en -via de gebruikte thema’s- met de natuur.
https://www.instagram.com/rockpaintand.scissors/
Ellen Stoop
Ellen Stoop geeft, net als Barbara, lessen in creatief schrijven en doet dat in het maandelijkse Schrijfatelier en, samen met Barbara, geeft ze ook de jeugdcursus De Jonge Schrijvers (10-18 jaar). Het niveau van de cursist is volkomen onbelangrijk voor haar lessen, zegt ze, het gaat om het plezier in het schrijven. Iedereen die schrijven leuk vindt, kan verhalen vertellen, autobiografisch, gedichten of fictie. Bij creatief schrijven worden met associaties herinneringen en beelden opgeroepen. Elke les heeft een thema met inspirerende schrijfopdrachten, de les begint altijd met het voorlezen van een gedicht.
Maandelijks bezoekt een trouwe groep mensen het Schrijfatelier, maar er komen ook altijd nieuwe mensen bij. Mensen vinden het fijn bij haar, de rust die ze uitstraalt en de goed voorbereide lessen. Ellen, zelf kinderboekenschrijver, tekstschrijver en eindredacteur, vertelt in haar lessen over haar eigen schrijven en schrijfervaringen en leest vaak gedichten of korte teksten voor van schrijvers om te inspireren De cursisten die het Schrijfatelier bezoeken vinden het prettig om in de groep te schrijven en houden van de dynamiek. Vaak lukt het thuis niet om te schrijven, maar in het Schrijfatelier is er de rust om te schrijven met elkaar. Er is ruimte voor ontroering en humor, en dat kan allemaal binnen de veilige sfeer die Ellen schept.
https://ellenstoop.nl
Ellen ten Kroode
Ellen ten Kroode is aquarellist en heeft over de jaren heen veel kennis hierover in een eigen archief vergaard. Hierdoor kan ze aan de hand van voorbeelden en beeldmateriaal uitleggen waarom populaire aquarellisten weliswaar technisch mooi kunnen schilderen maar toch kitscherige schilderijen blijven maken. Er wordt meestal naar de waarneming geschilderd. Ellen vertelt dat ze de lat best wel hoog legt voor haar cursisten, en ze moeilijke voorbeelden uit de praktijk moeten namaken.
Veel cursisten van Ellen begonnen zonder enige ervaring en blijven opmerkelijk lang bij haar als docent. Haar cursisten vinden het een feestje en leuk om te doen, zijn enthousiast. Haar cursisten zeggen dat ze het goed voor doet, geduldig is, en heel veel uitlegt met woorden.
http://www.watercolour.nl
Esra Ustundag
In de Engelstalige lessen van Esra wordt in stilte gewerkt terwijl er rustige muziek op de achtergrond speelt. Esra creëert hiermee een sfeer van mindfulness en harmonie die doorwerkt in het tekenproces. Ze geeft les in tekentechniek en in aquarel aan jongeren en volwassenen uit de groeiende expat gemeenschap in Amstelveen. Ze geeft de cursussen Drawing Principles en Watercolor Classes. In beide lessen geeft Esra een persoonlijke aanpak die is aangepast aan het vaardigheidsniveau, het tempo en de voortgang van elke deelnemer.
Haar cursisten geven haar vaak complimenten over haar technische kennis. Haar ondersteuning en aanmoediging verhogen je creatieve vaardigheden en zelfvertrouwen.
In haar eigen werk laat ze zich inspireren door muziek die ze voedend noemt voor haar kunst. Ze is een fan van de portretten van Eudes Correia en van de landschappen en boten van Burhan Özer.
https://www.artvulture.art
Jasmijn Fotografeert
Het streven van Jasmijn is om in eenvoudige taal de basistechniek van de fotografie uit te leggen. Ze wil geen technisch verhaal houden maar probeert alles zo simpel mogelijk uit te leggen. Daarbij maakt ze gebruik van voorbeeldfoto’s van bijvoorbeeld Saul Leiter en Ed van der Elsken om te illustreren wat goede foto’s zijn en wat minder goede. Ook mensen die denken over het kopen van een camera kan Jasmijn begeleiden.
De lessen van Jasmijn zijn ook heel geschikt voor schilders die hun eigen foto’s naschilderen, zoals ook Breitner dat deed. Zij leert je beter kijken en aandacht besteden aan perspectief, compositie en licht.
Haar workshops voor de smartphone zijn het meest laagdrempelig. Je zal nooit meer kiekjes maken. In plaats daarvan leer je om een “sprekende foto” te maken, dat is een foto met een verhaal of met een bijzondere compositie.
https://jasmijnfotografeert.nl
José Walinga
Als beeldend kunstenaar maakt José beelden en werken op papier. In haar lessen draait alles om de vorm. Ze vertelt: techniek gaat over hoe je het materiaal gebruikt. Als docent vind ze vormkennis belangrijk. Alles gaat om het kijken. Hoe staat het beeld, staat het op het vlak?
Ze geeft model- en portret boetseren, maar geeft ook abstracte opdrachten. Bij deze vrije opdrachten gaat het om de interpretatie van een vorm. Bijvoorbeeld de vorm van een omhelzing. Het doel van haar lessen is om tot een vereenvoudiging van vorm te komen.
Haar cursisten doen het voor hun plezier maar willen ook echt wat leren. José heeft bijvoorbeeld iemand al 20 jaar op les die zich nog steeds ontwikkelt. Ze is erg blij met de diversiteit van haar groep.
http://www.josewalinga.nl
Judith van Nus
De persoonlijke stijl van Judith is dat ze kan improviseren, dat ze van een grapje houdt en dat ze wil dat mensen zich op hun gemak voelen. Ze probeert iedereen in hun eigen waarde te laten en houdt niet van competitie tijdens de les. Cursisten zeggen bijvoorbeeld “Judith laat de vrijheid maar geeft op het juiste moment de juiste aanwijzingen”. Je kan bij Judith terecht als je de wens hebt om echt te leren tekenen maar ook als je behoefte hebt aan gewoon een ochtendje het huis uit.
Inmiddels heeft ze ook een berg ideeën en onderwerpen verzameld. In haar cursus Tekenen en Schilderen wordt voornamelijk figuratief gewerkt. Het materiaal kan acryl zijn, pastel of bijvoorbeeld bister. Nieuwe cursisten, de echte beginners laat ze eerst kennismaken met houtskool en in zwart-wit. Vervolgens komt er wat kleur bij door gebruik van pastelkrijt. Na het tekenen komt het schilderen aan bod.
Marian Sanders
Marian Sanders was al vroeg gebiologeerd door kunstwerken die ze zag als kind in Florence en in Rome, zoals Giotto, Botticelli en Michelangelo. Marian heeft daarnaast belangstelling in de mens en in de psychologie van de mens, en uiteindelijk integreert ze deze interesses in haar werk als portrettist.
Ze wil tijd aan iemand kunnen besteden en werkt met mensen tot er echt iets moois uit komt. Ze heeft cursisten die al 25 tot 40 jaar bij haar studeren, en ze heeft ook mensen opgeleid om toelating te kunnen doen tot een kunstacademie.
Marian kan goed aangeven wat er goed is aan een beeld en wat er verbeterd kan worden. Je mist namelijk objectiviteit als het je eigen werk betreft. Het beeldhouwen heeft vele aspecten zoals abstractie, balans, uitstraling, verfijning, structuur, verhouding en ritme. Een goed beeld heeft dat allemaal. Marian leert haar cursisten met al deze aspecten te werken in het driedimensionale vlak.
https://www.portretschap.nl/kunstenaars/marian-sanders/
Marjolein van Doorenmaalen
Marjolein schildert o.a. landschappen en laat zich inspireren door haar natuurbeleving. Ze exposeert regelmatig waar ook grafiek, tekeningen en assemblages (houten objecten) te zien zijn. Het kunstenaarschap beïnvloedt haar kwaliteit van lesgeven. Ze probeert het onbevangen kijken en het openstaan door te geven in haar lessen.
Marjolein geeft les in tekenen en schilderen in alle materialen behalve olieverf, aan de hand van opdrachten. Haar manier van lesgeven is bedoeld voor mensen die willen loskomen van het tekenen van stereotype beelden, d.w.z. als je gaat tekenen en het is eigenlijk altijd hetzelfde. Je hebt het idee dat je niet verder komt en je wil wat anders. Ze raadt aan om te kijken naar wat er gebeurt, naar de verassingen van de verschillende materialen. Dat kan acryl zijn, inkt, krijt (pastel of olie), collage (papier plakken en schilderen), aquarelverf, gemengde technieken. Soms komt de oplossing uit het materiaal, dan kan je echt creatief bezig zijn.
Haar cursisten zijn door deze aanpak bijzonder veelzijdig. Ze leren om open te staan voor toeval en om daar gebruik van te durven maken. Voor haar lessen vindt ze het belangrijk dat er een goede sfeer is, zodat een geborgenheid heerst voor durven en kijken.
https://www.kunstvandoorenmaalen.nl
Piet Reekers
Piet Reekers vindt het leuk om mensen wat langer te begeleiden. Er zijn cursisten die al 20 jaar bij hem zijn. Hij vindt het bijzonder om die ontwikkeling mee te maken. Qua persoon is hij steeds nieuwsgierig naar wat mensen maken. Als iemand voor het eerst bij hem komt dan gaat hij samen de mogelijkheden van die persoon onderzoeken. Hij probeert de cursist verder te laten komen met aanwijzingen, en probeert op de mogelijkheden van de persoon in te spelen.
De term Maatwerk in zijn cursussen geeft aan dat de les passend gemaakt wordt op de persoon. Vaak kunnen mensen meer dan ze denken. In de lessen die hij geeft is het heel verschillend wat er gemaakt wordt qua stijl en niveau. Het werk lijkt niet op elkaar en alle technieken kunnen bij Piet. Hij heeft ook een kast vol boeken en geeft vaak tips om je te verdiepen in bepaalde kunstenaars. De kunstbeschouwing speelt een rol in zijn lessen en hij hoort vaak zeggen “Piet, wat weet je veel namen van kunstenaars”.
rayn
In de cursus Tieneratelier 2D/3D geeft rayn les aan jongeren van 13-18 jaar die zich breder willen ontwikkelen en de mogelijkheden willen verkennen voorbij het tekenen en het schilderen. Je gaat de ruimte in, en je leert abstracter te werken of beelden te maken die tot het gevoel spreken.
Je leert bouwen, vormen en dingen aan elkaar maken. Je gaat je omgeving onderzoeken en ontdekken dat beelden ook context afhankelijk zijn. Je gaat experimenteren met nieuwe materialen, terwijl je de vrijheid behoudt om je eigen ideeënwereld te gebruiken. Je veld zal verbreden als je leert dat je ook gebruik kunt maken van bijvoorbeeld performance of ready made objects.
Ook jongeren die eraan denken om naar de kunstacademie te gaan kunnen bij rayn terecht voor begeleiding. Op diens Instagram is te zien wat voor werk die maakt. In diens lessen zal rayn geen stoffige voorbeelden geven van oude meesters maar die zal je leren wat jonge kunstenaars nu maken. Die zal je laten zien dat je je eigen pad kunt vinden doordat de mogelijkheden eindeloos zijn.
https://rayndrup.com
Ruomei Tan
Ruomei kwam in 1986 vanuit Being naar Nederland om hier aan de Rietveld Academie te gaan studeren. Haar cursus is geschikt voor mensen die interesse hebben in de Chinese en Japanse kunsten, maar ook in de klassieke Europese teken- en schilderkunst. Ze heeft een eigen lesboek welke onderdeel is van de cursus.
Van haar cursisten spreekt 80% Nederlands. Die taal is ze inmiddels behoorlijk vaardig. Ze heeft ook Chinese studenten met wie ze Chinees spreekt. Haar lessen zijn daarnaast interessant voor Japanners en Indonesiërs.
Ze geeft o.a. les in compositie, geschiedenis en techniek. Het verschil met de Europese kunst is groot. Waar de westerse kunst zich heeft bezig gehouden met de realiteit, de lichtval, het perspectief zo richtte de oosterse kunst zich op de impressie, op de combinatie van schilderen en schrijven. Ze legt uit dat de letterlijke kunsten, de kunst om poëzie mooi te kunnen schrijven, in één beeld gecombineerd wordt met de beeldende kunsten. Haar cursisten hebben de vrijheid om westerse kunst creatief te combineren met oosterse kunst, en ook een gedicht mag in de Nederlandse taal.
https://www.china-art.nl
YvonneMaya Bakker
YvonneMaya heeft cursisten die graag willen freewheelen. Die vrij willen experimenteren, kijken wat er toevallig van komt, en daarop verder werken. Maar er zijn ook cursisten die de diepte in willen met een specifiek onderwerp. En bijvoorbeeld een bepaalde sfeer als zwaarmoedigheid of vrolijkheid willen oproepen of bloemen of een portret willen schilderen. YvonneMaya denkt met je mee hoe je dat wil maken, waar het aan ligt als het mis gaat, wat het is dat de sfeer oproept. Hoe krijg je voor elkaar wat je echt wil, hoe werkt perspectief of licht en schaduw en hoe zit het met de anatomie van het lichaam?
Ze weet uit ervaring dat iedere persoonlijkheid een eigen behandeling nodig heeft. Sommige mensen moet je even met rust laten en bij een ander grijp je in als iemand bijvoorbeeld een stuk maar blijft verbeteren dat al goed is. Het zorgt ervoor dat ze iedereen persoonlijk benadert. Ze kan heel blij worden als iemand na een tijdje oefenen een flinke sprong maakt en ineens 10 stappen verder is. Beginners wil ze een hart onder de riem steken: iedereen is ooit begonnen, en iedereen in de groep zal een supporter zijn.
https://www.yvonnemaya.nl
Organisatie
KunstLokaal SAKB bestaat uit beeldend kunstenaars die als professionele docenten hun kennis overdragen in hun vakgebied. Zij hebben zich in 1975 georganiseerd in een stichting met als doel de belangen te behartigen van, in de gemeente Amstelveen wonende, professionele en niet-professionele kunstbeoefenaars.
Hoge kwaliteit
De organisatie streeft ernaar een aanbod van hoge kwaliteit te bieden. De docenten zijn vrijwel allemaal als zelfstandig beeldend kunstenaar actief, hebben een jarenlange ervaring in het lesgeven en zijn op een —soms zelfs uitzonderlijk— hoog niveau geschoold.
De gedegen scholing blijkt eruit dat docenten minimaal een HBO-diploma bezitten in een richting die het vakgebied aangeeft. Deze beeldende kunstopleiding is gemiddeld vijf jaar.
Daarnaast is ook de didactische opleiding van belang. In Nederland is een eerste graads lesbevoegdheid verplicht om aan de bovenbouw van havo/vwo les te geven. Met een tweede graads lesbevoegdheid mag je lesgeven aan de onderbouw van havo/vwo of op een MBO opleiding.
Om een lesbevoegdheid te behalen hebben onze docenten veelal, na de kunstacademie, een lerarenopleiding gedaan.
Per docent hebben zij daardoor gemiddeld (!) een studieduur van zeven jaar. Als je daarnaast voor het grootste deel van je tijd ook uitvoerend kunstenaar bent, betekent dit dat ze er alles aan hebben gedaan om zover te komen.
Wat heb je hieraan als cursist? Onze docenten bieden mogelijkheden voor mensen die echt verder willen, en op zoek zijn naar resultaat. Bijvoorbeeld als je iets met je emotie wil doen kan iemand met een heel goede opleiding je meer handvatten geven om dat resultaat te bereiken.
Als je geschoold bent kan je ook iemand leren om goed naar de vorm te kijken en om de anatomie van een mens of dier te begrijpen. En doordat de figuur in het schilderij beter wordt, wordt het hele schilderij beter.
Een docent met een goede opleiding en gedegen kennis kan je, ook na het eerste jaar, blijven ondersteunen op jouw pad zodat je een jarenlange persoonlijke ontwikkeling kan doormaken. Veel van onze docenten hebben dan ook een vaste groep trouwe cursisten die elk jaar terugkomen.
De didactische opleiding komt goed van pas om bijvoorbeeld beginnende cursisten de juiste begeleiding, zelfvertrouwen en een plek in de groep te geven.
Al met al, zal geen enkele docent er raar van opkijken als je navraag doet naar de opleiding. De docent zal er graag over vertellen.
Vereiste opleiding
Om de kwaliteit van het aanbod te kunnen blijven garanderen stelt KunstLokaal SAKB bij het aannemen van nieuwe docenten eisen aan de opleiding. Volgens het docentenprotocol dient de docent “professioneel geschoold te zijn door middel van een voltooide vakopleiding (een door de Nederlandse overheid erkende kunstacademie en/of lerarenopleiding beeldende vakken), en hiervan diploma’s te overleggen.”
Docenten die met kinderen, jeugdigen en jongeren werken hebben een Verklaring omtrent Gedrag (VOG) nodig.
Opleidingen in Nederland
Wat betekent dat eigenlijk een opleiding aan een “door de Nederlandse overheid erkende kunstacademie of lerarenopleiding beeldende vakken”?
De term kunstacademie staat in Nederland voor een vorm van hoger beroepsonderwijs met (tegenwoordig) een studieduur van vier jaar. Je wordt opgeleid tot beeldend kunstenaar. Het gaat om een HBO-opleiding die wordt verzorgd door een hogeschool. Er zijn echter ook MBO-opleidingen op creatief gebied, zoals het Grafisch Lyceum, maar die vallen officieel niet onder de term kunstacademie.
Om deel te nemen aan een kunstacademie is het nodig om door de toelatingsprocedure te komen. Onze docenten hebben hier ervaring mee, en kunnen je begeleiden of advies geven.
Een lerarenopleiding beeldende vakken is ook een HBO-opleiding aan een hogeschool. Je wordt opgeleid tot docent beeldende kunst en vormgeving. D’Witte Leli was vroeger een bekend instituut dat hiervoor opleidde. Tegenwoordig is dit de Breitner Academie.
Ook bestaan er richtingen op kunstacademies die opleiden tot leraar beeldende vakken zoals bijvoorbeeld de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving aan de HKU.
Door de Nederlandse overheid erkende opleidingen staan in het zogenaamde CROHO register (tegenwoordig RIO). Deze voldoen aan bepaalde wettelijke eisen voor opleidingen op dat niveau. Heeft je opleiding een CROHO-code, dan is het diploma ervan wettelijk erkend.
Een voorbeeld. De CROHO-code voor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving is 39100. Vul je dat in in bovengenoemd register, dan vind je alle scholen die deze opleiding aanbieden.
Rijksakademie
Een aantal docenten hebben een opleiding aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam gedaan toen deze nog een klassieke academie was. Dat was destijds de meest volledige opleiding tot beeldend kunstenaar. Het was een gerenommeerd instituut. Het stond erom bekend dat je daar gedegen het vak kon leren. De opleiding bestond uit 3 basisjaren gevolgd door 3 studiejaren in de gekozen richting.
Tijdens het eerste basisjaar werd er getekend en geschilderd, in de klas maar ook buiten, op de veemarkt in Purmerend bijvoorbeeld. De avondlessen (met naaktmodel) waren verplicht. Men leerde in dat jaar vooral goed kijken, maar ook de vrijheid, het plezier en de discipline van het kunstenaarschap. Tijdens de volgende twee basisjaren wisselden de docenten om de drie weken, zo kreeg men 3 weken schilderen, 3 weken aquarelleren, 3 weken grafiek, 3 weken beeldhouwen en 3 weken monumentale schilderkunst. Daarna begon de serie weer overnieuw. Dagen werden afgesloten met exacte vakken als lettertekenen, kunstgeschiedenis, kostuumgeschiedenis, perspectieftekenen. Eén dag in de week werd besteed aan anatomie, waar je alles leerde over het skelet en de spieren van de mens. Ook de dierenanatomie kwam aan bod.
Voor de studiejaren hadden de diverse disciplines verschillende docenten waaruit gekozen kon worden om de opleiding te voltooien. Tijdens de eerste twee studiejaren werd in een klas gewerkt met ca. 10 medestudenten, in het laatste studiejaar mocht men gebruikmaken van een loge waarin je alleen, of samen met een andere student, zelfstandig kon werken. Beeldhouwers werkten dat jaar aan één levensgroot beeld, schilders en grafici werkten aan een collectie. De docent kwam af en toe langs. Tijdens de gehele opleiding werd het werk van de studenten twee keer per jaar beoordeeld door een commissie. Dat was uitermate stressvol want ieder jaar vielen daarbij mensen af.
Dit instituut aan de Stadhouderskade had een academische status, op universitair niveau. Weinig mensen werden toegelaten. Misschien één op de twintig. Bekende kunstenaars als Jan Toorop, Hendrik Berlage, Piet Mondriaan, Theresia van der Pant, Otto B. de Kat, Constant en Karel Appel kregen hier les. Docenten waren onder meer Willem Vaarzon Morel, Willem den Ouden, Arie Kater, Paul ten Hoopen, Paul Grégoire, Friso ten Holt, Jan Mensinga, Jacob Kuijper, Piet Esser en Constance Wibaut.
Sinds 1985 is de Rijksakademie een post-academische opleiding van twee jaar. Veel studenten komen uit het buitenland.
Naast de Rijksakademie had je in Amsterdam nog een belangrijke opleiding namelijk de Gerrit Rietveld Academie. Deze opleiding was meer op de toegepaste kunst gericht, en sinds de jaren zestig op de moderne kunst. Bekende alumni zijn o.a. Job Koelewijn en Bas Jan Ader.
Dit artikel kwam tot stand na het interviewen van, en in samenwerking met de docenten van KunstLokaal SAKB.
Door: Christine van Vuuren, webmaster KunstLokaal SAKB
Oktober 2025